Yoğun bir restoranda akşam yemeğinde olduğunuzu hayal edin. Fonda tabak ve sandalye sesleri, konuşan insanlar, kahkahalar ve koşuşturan garsonlar var. Enerjinizi kendi masanızda olup bitenleri takip etmek için sarf ediyorsunuz ve bu süreçte harcadığınız çaba sizi gittikçe daha yorgun hissettiriyor.
Bir süre sonra artık sanki işitiyormuş rolü yapmaya başlıyorsunuz. Başınızı sallıyorsunuz, ilgiliymiş gibi görünüyorsunuz ve yapılan esprileri kaçırsanız bile herkes güldüğü zaman siz de gülüyorsunuz. Kendinizi dışlanmış hissetmeye başlıyorsunuz Restorandan ayrıldığınızda başınız zonklayarak ağrıyor, hayal kırıklığı içerisindesiniz ve benzer bir akşamı uzun bir süre tekrarlamak niyetinde değilsiniz.
Tıpkı gözde olduğu gibi, kulağın da performansı yaşınızın ilerlemesinden etkilenir. Ancak, görme bozukluğu zamanla küçük harfleri okumayı zorlaştırır; işitme kaybı ise farklıdır.
İşitme kaybı, hecelerin ve seslerin duyulmasını zorlaştırabilir. Örneğin a, o ve u gibi yüksek sesli ünlü harfler, f, s ve t gibi tiz sesli ünsüz harfleri boğabilir. Bu nedenle, işitme kaybı olan kişiler, insanları duyabildiklerinden fakat ne söylediklerini anlamadıklarından yakınırlar.
Normal işitme
Görme engeli
İşitme engeli
Bu soruların bir veya birçoğuna EVET cevabını verebiliyorsanız, işitme kaybınız olabilir.
1. Çevrenizdeki insanların mırıldandıklarını veya düşük sesle konuştuklarını düşünüyor musunuz?
2. Restoranlarda veya kalabalık yerlerde yapılan konuşmaları anlamakta zorlanıyor musunuz?
3. Radyonun, televizyon veya telefonunuzun sesini sıkça yükseltmek durumunda kalıyor musunuz?
4. Dostlarınız veya aile yakınlarınız, size söylediklerini tekrarlamak zorunda kaldıklarından yakıyorlar mı?
5. İnsanların ne söylediklerini anlamak için onların yüzlerine bakmak zorunda kalıyor musunuz?
6. Kuş cıvıltısı, adım sesleri veya saatin tıklaması gibi günlük hayata dair seslerin kaybolduğunu fark ettiniz mi?
İşitme kaybı çoğu zaman ilerleyen yaşla ilişkilendirilir; ancak nedeni her zaman bu değildir. İşitme kaybı her yaşta meydana gelebilse bile, çoğu zaman 65 yaşından sonra oluşur. Enfeksiyonlar, yaralanmalar veya doğum kusurları da işitme kaybına neden olabilir.
Yaş kaynaklı işitme kaybı
Yaşımız ilerledikçe daha hafif ve tiz sesleri duyma kabiliyetimizi kaybedebiliriz. Kuş cıvıltısı duymadan yaşamak mümkün; ancak konuşmanın yapı taşlarından bazılarını kaybettiğiniz zaman yaşam çok daha zor hâle gelir.
Yaş kaynaklı işitme kaybı, işitme sisteminin yıllar içinde yıpranması nedeniyle meydana gelir. En sık karşılaşılan semptomlar ise, hafif sesleri ve gürültülü ortamlarda konuşmaları duymakta çekilen zorluklardır. Diğer aile fertleri, yaş kaynaklı işitme kaybını çoğu zaman daha erken vakitte, işitme kaybını yaşayan kişi henüz durumdan gerçekten şikâyetçi olmadan önce fark ederler
Gürültü kaynaklı işitme kaybı
Bu tür işitme kaybı, genelde aşırı gürültüye fazla maruz kalındığında meydana gelir. Bu nedenle işitme kaybı riski taşıyan kişiler arasında ör. ordu mensupları, polis memurları, inşaat işçileri, fabrika çalışanları, çiftçiler, diş doktorları ve anaokulu öğretmenleri bulunur. Rock konserleri ve MP3 çalarlar da işitme duyusuna zarar verebilir. Yüksek seviyeli görüntülere devamlı maruz kalınması, işitme kaybını hızlandırır. Aşırı gürültüye maruz kalıyorsanız her zaman kulak koruması kullanmanız bu nedenle önemlidir.
İşitme kaybının en sık yaşanan nedenleri, ilerleyen yaş veya yüksek gürültüye aşırı maruz kalmaktır. Ancak, işitme kaybı enfeksiyonlar, başa alınan bir yara, kanser tedavileri veya belli ilaçlar nedeniyle de meydana gelebilir.
İşitme kaybı, iç ve dış kulaktaki sorunlardan veya iç kulakta hasar görmüş hücre veya dokulardan dolayı da meydana gelebilir. Ancak, işitme kaybının nedeni her ikisi de olabilir.
Dış ve orta kulakta işitme kaybı (iletken)
İletken işitme kaybı, dış ve orta kulakta olan ve sesin iç kulağı iletilmesini engelleyebilen sorunlardan kaynaklanır. En şık karşılaşılan nedenler arasında kulak kanalında birikmiş kir, delinmiş kulak zarı, orta kulakta sıvı veya hasar görmüş ya da kusurlu orta kulak kemikleri (oselet) bulunuyor.
İç kulak işitme kaybı (sensorinöral)
Bu tür işitme kaybı iç kulaktaki hassas sinir lifleri hasar gördüğünde meydana gelir. Oluşmuş olan hasar, sesin düzgün bir şekilde iletilmesini engeller. Sensorinöral işitme kaybının nedeni gürültüye aşırı maruz kalma olabilir; ancak en sık rastlanan nedeni doğal yaşlanma sürecidir. Bazı kişilerde algılayıcı hücrelerin aşınması 50 yaşında başlasa bile, bazı kişilerde 80 yaşında bile kayda değer bir işitme kaybı yaşanmaz. Bu tür işitme kaybı çoğu hastada kalıcıdır.
Tedavi edilmemiş işitme kaybı, sohbetlerin çok fazla zihinsel yorgunluğa neden olması nedeniyle sosyal yaşamdan uzak durmanıza neden olabilir. İşitme kaybı, tedavi edilmediği takdirde yalnızlık duygularına ve depresyona yol açabilir.
İşitme kaybına bağlı aşağıdaki ifadelerin sizin veya size yakın bir kişi için geçerli olup olmadığını değerlendirin:
• Seslerin nereden geldiklerini bilmediğim için, dışarıya çıktığım zamanlarda sıkça güvensiz hissediyorum
• Sıkça depresif ve yalnız hissediyorum
• Sıkça yorulurum ve işten sonra dinlenmem gerekiyor
• Olayları hatırlamakta sorun yaşıyorum
• Özellikle başkalarının bulunduğu toplantılarda konuşmaları algılamakta zorluk çekiyorum
• İşitme kaybım yaşam kalitemi düşürdü
• İşitme kaybım sadece beni değil, ailemi de etkiliyor
